Vieren in rollenspelen

Het leercontract

Om te kunnen vieren dat er groeistappen gerealiseerd zijn, moet er eerst een concreet leerdoel geformuleerd zijn. Daarom sluit je aan het begin van het rollenspel een leercontract af met de hoofdrolspeler(s). In een training kan het gaan om een leerdoel dat voor alle deelnemers hetzelfde is, of om een persoonlijk leerdoel op maat voor de betreffende deelnemer(s). In coaching sluit je altijd met je coachee een persoonlijk leercontract: wat wil hij/zij leren in het rollenspel dat jullie in deze coachingsbijeenkomst gaan doen.
In het leercontract benoem je concreet de gewenste groei- en ontwikkeling van de deelnemer c.q. coachee.

De groeistappen

De groeistappen worden gezet in de verschillende spelrondes. Een enkele keer is één spelronde al genoeg om de gewenste ontwikkelingsstap te zetten. Vaker zijn er meerdere rondes nodig. Om het gewenste leerresultaat te bereiken kun je onder anderen de volgende interventies inzetten:
* Geef concrete feedback en houd je daarbij aan het leercontract
* Gebruik de tegenrolspeler als krachtige omgevingspiegel
* Ondersteun de hoofdrolspeler bij het inzetten van nieuw gedrag
* Gebruik meerdere, korte spelrondes
* Geef in de time-outs niet alleen tips, maar ook tops
* Benoem de kleine succesjes

Het vieren

Na de laatste spelronde is het tijd om het leersucces te vieren. Soms heeft de deelnemer zijn leerdoel volledig gerealiseerd, een andere keer heeft hij een stap gezet in de richting van zijn leerdoel. In beide gevallen valt er te vieren, want er is immers een groeistap gezet. Je kunt het vieren kracht geven door de volgende interventies:
* Vraag de hoofdrolspeler de gerealiseerde groeistap te benoemen:
–  Welk nieuwe gedrag heeft hij/zij ingezet? Wat heeft hij/zij concreet gedaan?
–  Wat heeft de hoofdrolspeler in zichzelf overwonnen en hoe heeft hij/zij dit gedaan?
* Wat was het effect op zijn omgeving? In coaching: vertel vanuit de tegenrol wat het effect van het nieuwe gedrag op ‘jou’ was. Laat dit in training vertellen door de tegenrolspeler, deze heeft de impact immers aan den lijve ondervonden.
* In training leven de mede-cursisten vaak zo intens met elkaar mee dat ze spontaan complimenten gaan geven over de impact van het nieuwe gedrag. Moedig dit vooral aan; welgemeende, spontane feedback werkt extra krachtig bij het verankeren van de leerervaring. In coaching bij jij als coach de enige die feedback kan geven. Stop je complimenten dan ook niet onder stoelen of banken; wees open, eerlijk en direct.
* Vermijd, goed bedoelde, tips. Het gaat nu om oogsten en vieren van wat er wél is gerealiseerd.
* Vraag de hoofdrolspeler tenslotte nogmaals wat het belangrijkste leerpunt is dat hij/zij meeneemt uit het rollenspel en wat hij/zij hiermee gaat doen in de praktijk.