Interview: ‘Oh ja, dit doe ik nu anders dan voorheen’.

John Obbens volgde de Post-HBO Coach Opleiding: Coachen met Ziel en Zakelijkheid. Dit had grote impact op zijn leven.

Wat was voor jou de aanleiding om op zoek te gaan naar een coachopleiding?
Ik coach al zeker 15 jaar mensen en deed dat eigenlijk altijd vanuit mijn achtergrond in HR, psychologie en bedrijfskunde. Minder vanuit ‘formele’ coachingstechnieken. Mede daarom was ik op zoek naar een passende opleiding. Daarnaast merkte ik dat ik, als vrijgevestigd consultant, zelf weinig feedback krijg. Is ook logisch; ik ben vaak degene die de meeste psychosociale bagage heeft, daar word je natuurlijk ook voor ingehuurd. Maar ja, hoe blijf ik dan leren? Bij jullie zag ik de nadruk op pure coachingstechnieken terug. Daarvoor ben ik behoorlijk uit mijn comfortzone gestapt.

Op welke manier?
Veel opleidingen worden vanuit een analytische en vakinhoudelijke invalshoek gegeven. Daar leer je veel van maar het blijft theoretisch en dus veilig. Ik sprak Jeroen van den Dikkenberg voorafgaand aan de opleiding. Toen werd het curriculum en wat jullie onder coaching en de zes ontwikkelingsniveaus verstonden helder. Ik heb toen tegen Jeroen gezegd ‘’Oeh, hier zitten echt wel een paar punten in die ik heel erg spannend ga vinden maar die voor mij wel goed zijn.’’ Verder vond ik ook het leren in een groep spannend.  Je gaat samen werken met de dingen die je geleerd hebt. Niet alleen vanuit het boekje maar ook doen, dat had ik al een hele tijd niet meer gedaan.

Heeft de opleiding je verwachtingen waargemaakt?
Ik heb veel meer geleerd dan alleen een betere coach worden. Je zou kunnen zeggen, je doet de opleiding, wordt daarmee gecertificeerd coach en doet het beter. Dat klopt ook maar ik pas wat ik heb geleerd echt actief toe in mijn coachtrajecten. Verder heeft het mij ook echt veel geleerd over hoe ik mezelf inzet in mijn werk. Bijvoorbeeld hoe veel energie ik erin gooi, hoe dat effectiever kan en hoe ik de verantwoordelijkheid beter bij de ander kan laten. Dat betekent dat ik ook buiten de coachingstrajecten om dagelijks wel eens denk ‘oh ja, dit doe ik nu anders dan voorheen’.

Nog steeds?
Ja, absoluut! De term ‘te hard werken’ gebruikte ik altijd al wel in mijn coachingstrajecten naar coachees toe. Daar kon ik uitstekend gesprekken over voeren maar was eigenlijk zelf ook te hard aan het werk. Dat zei natuurlijk nooit iemand tegen mij. Ik wist het onderhuids wel maar om dat aan te gaan en toe te geven is lastig. Dat heb ik in de opleiding geleerd. Gewaarwording is voor mij nu een kernwoord. Niet op een manier dat het me belast, het is eerder een tweede natuur. Het is onderdeel geworden van mijn handelen, denken en voelen. In mijn rol als consultant, waarin je meestal een adviesrol hebt, pas ik het veel toe in de gesprekken die ik voer. Eerst kwam ik bijvoorbeeld het antwoord brengen en moest ik de ander overtuigen dat er überhaupt een vraag was. Dat is dubbel werk.  Als je gaat duwen op iemand, dan duwt hij terug of hij springt opzij en jij valt. Je moet via de vragende weg je ingang zien te vinden en niet via de vertellende weg. Dat is een groot verschil.

Was het een bestaand inzicht waar je mee om hebt leren gaan of kwam het in de opleiding boven?
Dat het duwen een valkuil is in een consultancyrol in verander- en verbeterprocessen, wist ik. Ik ben het door de opleiding wel anders gaan aanpakken, overigens ook in mijn coaching. Heel simpel gezegd. Ik vermijd niet meer wat ik bij de ander zie gebeuren. Ik voel geen enkele schroom meer om iemand echt aan te kijken en te vragen ‘’wat gebeurt er nou? Ik zie iets aan je gezicht veranderen en dat klopt niet met wat je net tegen me zei’’. Ik kan nu veel soepeler aansluiten op wat er echt bij die ander gebeurt; ik merk dat dat de ander veel verder brengt en echte verandering teweeg brengt. Zo kan ik het het beste samenvatten.

Hoe heb je de praktijkcoaching ervaren?
Ik vond het fijn om een vrije rol te hebben. In mijn werk coach ik vrijwel alleen mensen binnen de context van een organisatie. Dat zijn meestal andere vraagstukken dan bij iemand met een persoonlijke coachingsvraag. Nu had ik een vrije rol. Ik hoefde me niet te houden aan het beleid van de organisatie. Ik kon puur naar de behoeften van de coachees gaan. Deze behoeften kon ik uitdiepen op de zes ontwikkelingsniveaus en daar ook werkvormen bij verzinnen waarvan ik me niet hoefde te bedenken ‘’vindt de organisatie dit niet raar?’’ Heel verrijkend. Ik heb drie mensen gecoacht en ben niet begonnen met een uitgebreide analyse van de situatie. Dan blijf je voortdurend in je rationele niveau zitten. Juist zaken als het mentale, emotionele en fysieke niveau deed ik nog redelijk weinig mee vanuit mijn werk. Mijn leerpunten zaten in het mentale en fysieke niveau met name. Dat was voor mij echt nieuw.

Wat is het belangrijkste dat jij in de opleiding geleerd hebt waardoor je jouw coachees tijdens de praktijkcoaching goed hebt kunnen helpen?
Vragen stellen. Dat klinkt heel simpel maar dat is het absoluut niet. Naast vragen stellen heb ik ook de incongruentie geleerd tussen ‘wat zie ik’ en ‘wat voel ik’. Ik denk dat we in onze samenleving allemaal sterk in ons hoofd zitten. Mijn coachees waren drie goed opgeleide mensen met daardoor een behoorlijke rationaliteit. Wat nou als je de ruimte geeft aan je fysieke kant en je emotionaliteit, wat gebeurt er dan? Dat was voor alle drie nieuw. En voor mij ook. Dat was het boeiende. Mijn leerproces was ook dat van hun en in een opleidingssetting kan dat ook. Verder heeft ook de NLP-benadering, het ‘’hoor je jezelf praten”, de coachees geholpen. Dus hoe je eigen taalgebruik, woordgebruik, intonatie, ademhaling en fysieke ontspanning toepast aan tafel. Dat helpt mensen enorm.

Heb je daarin ook veel gehad aan de supervisie?
Zeker, en ik heb ook veel gehad aan de intervisie met studiegenoten. Iedereen had wel iets in de Zes Ontwikkelingsniveaus wat uit zijn of haar comfortzone lag. Dat relativeert en je kunt ook oefenen met ‘’hoe heb jij dat dan gedaan?’’ Stel: je hebt met een coachee een bepaalde oefening gedaan, die stevig is binnengekomen. Hoe volg je dat professioneel op, hoe laat je het proces bij de ander maar laat je hem of haar tegelijkertijd niet verzuipen? Dat soort zaken kun je met elkaar verkennen.

Silvia Blankestijn zegt altijd ‘’Je kunt iemand niet verder begeleiden dan je eigen wortels diep zijn.’’
In dat kader was ik ook wel begonnen aan de opleiding alleen je weet van tevoren nooit precies hoe dat uitpakt. Je hebt te maken met de interactie met de opleiders en met de groep. De kwaliteit van de groep maakt ook wel uit voor wat je leert. Ook van je mede-cursisten leer je een hoop zowel in de intervisie, tijdens de opleidingsdagen als tussendoor wanneer je over een vraagstuk spart. Juist die uitwisselingen hadden een grote toegevoegde waarde. Dat heb ik in mijn werk nooit. Dan ben je bezig in een organisatie die jou de opdracht geeft en die voer je uit. Dat is totaal anders dan een groep die aan het leren is en ook met elkaar leert.

Het heeft je veel opgeleverd!
Heel veel! Ik ben echt geen reclamepraatje aan het houden. Dit is het echte werk!

Bedankt John! ♦

Meer weten over de Post-HBO Coach Opleiding: Coachen met Ziel en Zakelijkheid? Neem een kijkje!