Trainen en coachen binnen een organisatiesysteem

Coachen en trainen binnen een organisatiesysteem

Wanneer je traint of coacht binnen een organisatiecontext ben je aan het werk binnen de systemische dynamieken van het organisatiesysteem.

Enerzijds is dit de systemische werkpraktijk van de deelnemers of coachee, waar zij na het trainingstraject of coachingstraject effectiever willen functioneren.

Anderzijds daagt het jou als trainer of coach uit om systemisch bewust te coachen en trainen binnen een organisatiesysteem.

• Welke plek neem je als trainer of coach in tijdens het trainingstraject of coachingstraject?
• Met wie of welke aspecten van de organisatie voel je je (niet) verbonden?
• Hoeveel energie geef je aan de deelnemers, coachee en organisatie?
• En hoeveel neem je ervoor terug?

Deze reflectievragen zijn gebaseerd op de drie systemisch principes die Bert Hellinger, grondlegger van het systemisch werken, heeft benoemd.

In dit blog geef ik je meer inzicht in wat deze systemische principes betekenen voor jou als trainer of coach.

De 3 systemische principes van Bert Hellinger

Bert Hellinger benoemt 3 systemische oerprincipes die spelen in elk systeem, zowel in familiesystemen als in team en organisatiesystemen.

Wanneer één of meerdere van deze systemische principes zijn verstoord, is er onrust in het systeem.

Een team of organisatie werkt dan niet meer effectief aan het realiseren van de doelstellingen van het team of de organisatie.

De 3 systemische principes van Bert Hellinger zijn:

Systemisch principe 1: Ordening

• In een organisatie is de formele verticale ordening (de lijn) weergegeven in een organigram.
• De horizontale ordening (tussen collega’s in dezelfde functie of positie) is vaak een stuk diffuser.

Systemisch principe 2: Erbij horen

• Wie horen er formeel en informeel bij het team of de organisatie?
• Wie wordt of worden buiten gesloten of sluiten zichzelf buiten?
• En bijvoorbeeld ook: Wat is de visie van de organisatie, wat wordt daarin ingesloten en wat wordt buiten gesloten?

Systemisch principe 3: Balans in geven en nemen

• Hoeveel tijd en energie geven managers en medewerkers aan de organisatie?
• En wat krijgen ze hiervoor terug, financieel en emotioneel?
• Zijn er binnen een team verschillen in de hoeveelheid tijd en energie die de teamleden aan het team en/of teamdoel geven?

Jouw rol als coach of trainer binnen een organisatiesysteem

Wat betekenen deze systemische principes betekenen voor jou als trainer of coach?

Deze reflectievragen helpen je om dit te ontdekken.

Systemisch principe 1: Jouw plek als trainer of coach

• Sta je als trainer of coach wel eens stil bij de plek die jij inneemt ten opzichte van je deelnemers?
• En welke plek kies je ten opzichte van  ‘de organisatie’, van ‘het management’, P&O of HRM, of soms ook de manager van de coachee of het team dat je begeleidt?

Onbedoeld kan de plek die jij inneemt het organisatiesysteem verzwakken. Bijvoorbeeld:

• wanneer je op de stoel van de manager gaat zitten en een deel van zijn taken overneemt
• wanneer je te betrokken bent bij je deelnemers
• of wanneer je ongevraagde adviezen geeft aan je coachee

Welke taken en verantwoordelijkheden horen bij jouw rol en positie als trainer of coach en welke niet?

Systemisch principe 2: Waar wil je bij horen als trainer / coach?

Als trainer of coach worden we meestal ingehuurd als ‘objectieve buitenstaander’.

Toch hebben we:

• de behoefte om ‘erbij te horen’,
• gemakkelijk onze mening of oordelen klaar
• onze persoonlijke voorkeuren voor mensen, visies en doelstellingen waar we loyaal aan zijn

Binnen het systemisch werken in het de uitdaging om te trainen of coachen vanuit ‘het lege midden’.

Hier neem je helder waar, zonder oordeel, en met diep respect voor de systemische bagage van de organisatie, het team en de mensen die je begeleidt.

Systemische principe 3: Hoeveel geef en neem je als trainer of coach?

Het systemische principe van balans in geven en nemen gaat over uitwisseling. Uitwisseling in energie, kennis, ervaring, inzet, financiën, …

• Op welke aspecten geef jij als trainer of coach?
• En hoeveel neem je hiervoor terug?
• Is dat een marktconforme uitwisseling?

Veel trainers en coaches hebben de neiging om te veel energie en inzet te geven tijdens hun trainingstraject of coachingstraject.

Hierdoor nemen ze soms het eigenaarschap af van hun deelnemers of coachees. Wanneer je te veel geeft ont-neem je de ander iets.

Wanneer je als trainer of coach te veel neemt ten opzichte van wat je geeft, krijg je ontevreden klanten.

Waar zit jouw valkuil?

Wil je meer leren coachen en trainen binnen een organisatiesysteem?

Kijk dan eens naar één van deze opleidingen van Blankestijn & Partners:

• Post-HBO Trainer Opleiding: Trainen met Ziel en Zakelijkheid
• Post-HBO Coach Opleiding: Coachen met ziel en zakelijkheid
• Post-HBO Opleiding Systemisch Teamcoach en Teamtrainer