Trainer worden? De 4 Competentieniveaus voor Trainers

Vier Competentieniveaus voor Trainers

In trainersland worden zeer diverse trainingen gegeven. Hieronder maak ik een onderscheid in vier type trainingen, welke een beroep doen om een verschillende graad van trainersvakmanschap, een verschillende diepgang in de persoonlijke ontwikkeling van de trainer en een verschillende heftigheid in de groepsdynamica:

• Vakinhoudelijk trainer

• Vaardigheidstrainer

• Persoonlijk procestrainer

• Systemisch teamtrainer

Hieronder beschrijf ik deze competentieniveaus voor trainers, hun groepsdynamiek en de eisen die deze trainingstypen stellen aan de trainer.

Competentieniveau 1: Vakinhoudelijk trainer

• Dit zijn trainingen waarin met name inhoudelijke kennis wordt overgebracht, al dan niet met een afwisselend programma met interactieve opdrachten.
• Deze trainingen vragen van de trainer om didactische vaardigheden en om gedegen vakkennis.
• Door de duidelijke structuur in het programma van vakinhoudelijke trainingen blijft de onderlinge dynamiek tussen de deelnemers doorgaans onder de mat.
• Van de trainer als persoon vragen deze trainingen zelfinzicht in sterke en zwakke kanten, zodat de trainer zelfbewust kan groeien in zijn vak.

Onze trainerscursus op dit niveau is Cursus Train de Trainer

Competentieniveau 2: Vaardigheidstrainer

• Binnen het Stermodel van de zes ontwikkelingsniveaus zijn deze trainingen gericht op het gedrag- en omgevingsniveau.
• Het gaat om het aanleren van vaardigheden en het intrainen van nieuw gedrag. Daarmee wordt de inhoud van de training meteen persoonlijk, ook al gaat de training over hoe je dóet en niet over wie je bént.
• Bij vaardigheidstrainingen is er sprake van een duidelijke programmastructuur.
• Van de trainer wordt hier stevig trainersvakmanschap verwacht, zowel in het doelgericht sturing geven aan het leerproces als in het creëren van contact en verbinding.
• Je krijgt impact als je in je programma en interventies scherp aansluit bij de persoonlijke leerdoelen van je deelnemers.

Onze Post-HBO trainersopleiding op het niveau van vaardigheidstrainer en inhoudelijk trainen is Post-HBO Trainer Opleiding: Trainen met Ziel en Zakelijkheid

Competentieniveau 3: Persoonlijk procestrainer

• Deze trainingen spelen zich af op alle zes de ontwikkelingsniveaus binnen het Stermodel.
• Voor een zichtbare en blijvende gedragsverandering in de praktijk is het nodig om ook de belemmeringen te onderzoeken die de verandering in de weg staan en op zoek te gaan naar hulpbronnen voor de transformatie. Daarmee worden het mentale, emotionele, fysieke en zingevingniveau toegevoegd aan het gedrag- en omgevingsniveau.
• Doordat de deelnemers zich persoonlijk op een wezenlijk niveau openen, ontmoeten ze zichzelf, elkaar en jou intenser, waardoor ook de groepsdynamiek intenser wordt.
• Van de trainer wordt bij dit type trainingen niet alleen zeer gedegen vakmanschap gevraagd, maar ook inzicht in (diepe) persoonlijke veranderingsprocessen.
• Dit vraagt van jou als persoonlijk procestrainer dat je deze niveaus in je eigen persoonlijke ontwikkeling hebt onderzocht. Je kunt je deelnemers immers ‘niet verder begeleiden dan je eigen wortels diep zijn’.

Competentieniveau 4: Systemisch teamtrainer

Trainingen gericht op het versterken van de samenwerking binnen een team en het realiseren van de gewenste teamresultaten, spelen zich altijd af op de zes ontwikkelingsniveaus in het kwadraat.

Het gaat om de patronen van de individuele teamleden én om de collectieve teampatronen.

Voor de trainer zijn teamtrainingen ‘de heftigste place to be’.

Dit komt door een aantal aspecten:

• Als deelnemers ergens zichzelf op een confronterende manier tegenkomen dan is het wel in teamtrainingen.
• ‘Oud zeer’ en elkaar raken in levensthema’s maakt dat de emoties hoog kunnen oplopen.
• Groepsdynamische patronen worden zichtbaar tijdens de training. Dit vraagt van de trainer interventies in het hier-en-nu om deze patronen zichtbaar te maken.
• De hier-en-nu situaties vragen dat je als trainer bereid bent om je programma volledig los te laten. Vanaf dat moment ben je zelf je belangrijkste trainingsinstrument.
• Daarnaast heeft de trainer voldoende afstand nodig om de collectieve patronen te herkennen (helder inzicht op teamniveau) en een ruime emotionele intelligentie om de patronen op een passende wijze bespreekbaar te maken.
• In de heftigheid van de hier-en-nu situaties wordt de tegenoverdracht van de trainer maximaal getriggerd. Zelf stevig in je schoenen staan en beschikken over diepgaande zelfreflectie is hierbij van essentieel belang voor de teamtrainer.

Onze Post-HBO trainersopleiding op het niveau van teamtrainer/teamcoach is Post-HBO Opleiding Systemisch Teamcoach en Teamtrainer

Een uitgebreide beschrijving van deze trainersniveaus vind je in mijn boek ‘Impact als trainer’.

Meer over Trainer worden

Nieuwsgierig naar meer inspiratie, kennis en praktische handvatten voor trainen? Lees dan:

• NOBTRA erkend trainer worden
• NOBTRA Register trainer en organisatiecontext
• Persoonlijke ontwikkeling van coaches, trainers, teamcoaches en managers

Meld je aan voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de nieuwste blogs, tips en artikelen op onze Kennisbank voor coaches, trainers en teamcoaches.

Toolbox voor coaches, trainer en teamcoaches

Meer tools vind je op onze kennisbank onder de Toolbox voor trainers, coaches en teamcoaches. Zoals:

• Toolbox Training Theorie
• Toolbox Training ontwikkelen
• Toolbox Trainingsmethodieken

Opleidingen over Trainer worden

Zoek je een opleiding waarin je meer leert over trainer worden? Dan kun je bij Blankestijn & Partners terecht in de opleidingen:

• Post-HBO Trainer Opleiding: Trainen met Ziel en Zakelijkheid
• Cursus Train de Trainer
• Post-HBO Opleiding Systemisch Teamcoach en Teamtrainer